De lijst van 100 (longlist In reprise)

In de enquête In Reprise vroegen we in het najaar van 2014 mensen uit de theaterwereld en toneelliefhebbers hoe zij dachten over de speelbaarheid van het Nederlandstalige toneelrepertoire. Ook vroegen we iedere deelnemer tien stukken te noemen die men graag heropgevoerd wilde zien. Hieronder de volledige longlist. De enquête had 224 deelnemers, en had de volgende uitslag (klik hier). Zie ook overige uitkomsten enquête.

Alfabetisch op titel | Alfabetisch op auteur | Chronologisch

anoniem, Abele spelen (1400)

anoniem, Den spyeghel der salicheyt van Elckerlijc (1496)

anoniem, Mariken van Nieumeghen (1518)

Cornelis Everaert, Esbatement vanden visscher (1531)

P.C. Hooft, Granida (1605)

Samuel Coster, Boere-klucht van Teeuwis de boer (1612)

Gerbrandt Adriaensz. Bredero, Klucht van de koe (1612)

Gerbrandt Adriaensz. Bredero, Klucht van de meulenaar (1613)

P.C. Hooft, Geeraerdt van Velsen (1613)

Gerbrandt Adriaensz. Bredero, Moortje (1615)

P.C. Hooft, Warenar (1617)

Gerbrandt Adriaensz. Bredero, Spaanschen Brabander (1618)

Joost van den Vondel, Gysbreght van Aemstel (1637)

Joost van den Vondel, Jozef-trilogie (Sophompaneas, Jozef in Egypten, Jozef in Dothan) (1640)

Jan Vos, Aran en Titus (1641)

Jillis Noozeman, Lichte Klaartje (1645)

Reynerius Bontius, Belegering ende het ontset der stadt Leyden (1645)

Constantijn Huygens, Trijntje Cornelis (1653)

Joost van den Vondel, Lucifer (1654)

Joost van den Vondel, Jeptha of offerbelofte (1659)

Joost van den Vondel, Faëton (1663)

Joost van den Vondel, Adam in ballingschap (1664)

Jan Vos, Medea (1667)

Willem Godschalck van Focquenbroch, De min in 't Lazarus-huys (1670)

Thomas Asselijn, Jan Klaaz (1682)

Michiel de Swaen, De Verheerlijcte Schoenlappers (1688)

Lukas Rotgans, Scilla (1709)

Pieter Langendijk, Don Quichot op de bruiloft van Kamacho (1712)

Balthasar Huydecoper, Achilles (1719)

Pieter Langendijk, Het wederzĳds huwelĳksbedrog (1720)

Balthasar Huydecoper, Arzases (1722)

Lucretia van Merken, Jacob Simonszoon de Ryk (1774)

Johannes Nomsz, Antonius Hambroek (1775)

Onno Zwier van Haren, Pietje en Agnietje (1778)

Dirk van Hogendorp, Kraspoekol (1800)

Willem Bilderdijk, Floris de Vijfde (1808)

H.J. Schimmel, Het kind van Staat (1859)

H.J. Schimmel, Struensee (1866)

Multatuli, Vorstenschool (1872)

Marcellus Emants, Hij (1894)

Herman Heijermans, Op hoop van zegen (1900)

Herman Heijermans, Schakels (1903)

Marcellus Emants, Domheidsmacht (1907)

Josine A. Simons-Mees, Een moeder (1911)

Jan Fabricius, Tòtòk en Indo (1915)

Herman Heijermans, Eva Bonheur (1916)

Jan Fabricius, Dolle Hans (1916)

Herman Heijermans, De wĳze kater (1917)

Frans Mijnssen, Ida Wahl (1920)

Herman Teirlinck, De vertraagde film (1922)

J. Slauerhoff, Jan Pietersz. Coen (1931)

Herman Bouber, De Commensaal (1933)

Menno ter Braak, De pantserkrant (1935)

August Defresne, Het onbewoonde eiland (1941)

Jan de Hartog, Schipper naast God (1942)

Jan de Hartog, Het hemelbed (1942)

Hugo Claus, Een bruid in de morgen (1955)

Hugo Claus, Suiker (1958)

Harry Mulisch, Tanchelĳn (1960)

Hugo Claus, Vrijdag (1969)

Gerben Hellinga, Kees de jongen (1970)

Lodewijk de Boer, The Family (1972)

Yvonne Keuls, Jan Rap en z'n maat (1977)

Karst Woudstra, Hofscènes (1981)

Ton Vorstenbosch, Guus Vleugel, De miraculeuze come-back van Mea L. Loman (1982)

Gerrit Komrij, Het chemisch huwelijk (1983)

Willem Jan Otten, Een sneeuw (1983)

Wim T. Schippers, Kutzwagers (1984)

Matin van Veldhuizen, Affaire B (1985)

Judith Herzberg, En/of (1985)

Frans Strijards, Gesprekken over Goethe? (1988)

Gerardjan Rijnders, Tulpen Vulpen (1988)

Judith Herzberg, Kras (1988)

Haye van der Heyden, Jaloezieën (1989)

Wanda Reisel, Op de hellingen van de Vesuvius (1989)

Frans Strijards, Het syndroom van Stendhal (1989)

Suzanne van Lohuizen, Heb je mijn kleine jongen niet gezien? (1990)

Lodewijk de Boer, De Buddha van Ceylon (1991)

Inez van Dullemen, Labyrint (1991)

Gerardjan Rijnders, Liefhebber (1992)

Karst Woudstra, Een zwarte Pool (1992)

Ad de Bont, Mirad: een jongen uit Bosnië (1993)

Koos Terpstra, De Troje Trilogie (1994)

Guus Vleugel, Ton Vorstenbosch, Srebrenica! (1996)

Alex van Warmerdam, Kleine Teun (1996)

Peer Wittenbols, Noordeloos (1997)

Tom Lanoye, Ten Oorlog (1997)

Esther Gerritsen, Gras (1999)

Maria Goos, Familie (2000)

Ger Thijs, Beneden de rivieren (2002)

Maria Goos, Cloaca (2002)

Judith Herzberg, Leedvermaak, Rijgdraad, Simon (drie toneelstukken) (2002)

Ger Thijs, Het licht in de ogen (2003)

Rob de Graaf, Geslacht (2004)

Willem Jan Otten, Braambos (2004)

Alex van Warmerdam, De verschrikkelijke moeder (2004)

Lot Vekemans, Gif (2009)

Rob de Graaf, Freetown (2010)

Spaanschen Brabander(1618)

Gerbrandt Adriaensz. Bredero (1585-1618)

in première: 1616

ensceneringen/producties (zover bekend):

(Nederduytse Academie, 1617), (Amsterdamse Schouwburg, 1640-1665 / 1666-1672 / 1683-1968 / 1703-1729), (De Nederlandsche Tooneelvereniging, 1898), (N.V. De Tooneelvereniging, 1916), (Het Schouwtooneel, 1923-1925), (Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam – Afdeeling Tooneel, 1943-1944), (Stichting Amsterdams Toneelgezelschap, 1952), (Rotterdams Toneel, 1961), (Koninklijke Vlaamse Schouwburg, 1969), (De Nederlandse Comedie, 1969), (Nederlands Toneel Gent, 1972), (Toneelgroep Theater, 1977-1978), (Nieuw Ensemble RaamTeater, 1985-1987)

laatst bekende opvoering: 1985, door het Nieuw Ensemble Raamtheater

volledige tekst: klik hier

drukgeschiedenis:

- Eerste uitgave: C.L. van der Plassen, Amsterdam [1617], herdrukt in 1618,1619, 1621, 1633, 1638, 1642

- In: Alle de Spelen van Gerbrand Adriaensz Bredero, Amsterdammer, Pieter Van Waesbergen, Rotterdam 1622

- Editie Van der Nave, Leiden 1632

- In: Alle de wercken, C.L. van der Plassen, Amsterdam 1638

- Editie Hartgers, Amsterdam 1644

- Editie Houthaeck, Amsterdam 1647

- Editie Bouman, Amsterdam 1662, herdrukt in 1675

- Editie De Groot, Amsterdam 1677, herdrukt in 1696, 1705, 1720

- In: Alle de wercken, Ten Hoorn, Amsterdam 1677

- Editie Ten Hoorn, Amsterdam 1678

- Editie Ruarus, Amsterdam 1729

- Editie Verwijs, Suringar, Leeuwarden 1869, herdrukt in 1869, 1895, 1895

- In: Alle de wercken (ed. Kollewijn, Ten Brink, Kalff), Binger, Amsterdam 1889, herdrukt in 1890

- Editie Worp, Utrecht 1883

- Editie Unger en Ten Brink, Binger, Amsterdam 1888

- Editie Thieme, Zutphen 1886, herdrukt in 1886

- Editie Stoett, Thieme, Zutphen 1919, 1934, 1950, 1960, 1965

- Editie Stoett en Damsteegt, Thieme, Zutphen 1967, herdrukt in 1967, 1968, 1968, 1970, 1977, 1978, 1978, 1980

- Editie Terwy, Wolters, Groningen 1892, 1908, 1920

- Editie Van den Brink, Wolters, Groningen 1924

- Editie Prinsen, Mij voor Goede en Goedkoope Lectuur, Amsterdam 1918, herdrukt in 1918

- In: Werken, Van Looy, Amsterdam 1921-1929

- In: Toneelwerk (ed. Rijnbach), Elsevier, Amsterdam 1942

- Editie Prudon, Van Gorcum etc., Assen 1968

- Editie Rekers, Moussault, Amsterdam 1969)

- Editie Stichting 'De Roos', Utrecht 1973

- Editie Stutterheim, Tjeenk Willink/Noorduijn, Culemborg 1974

- In: Toneelspelen (ed. Keersmaekers), Elsevier, Amsterdam 1979

- In: Al ziet men de lui, Het Spectrum, Utrecht-Antwerpen 1972, herdrukt in 1973 en 1975

- Editie Adema, Taal en Teken, Leeuwarden 1992, herdrukt en ingekort in 1996

- Editie Grootes, Atheneum, Polak & Van Gennep, Amsterdam 1999

- Editie Prinsen, Nederlandse Vereniging voor Amateurtheater, Krommenie 2004

secundaire literatuur:

C. Rooker, ‘Bredero, poëet en Amsterdammer, en de Spaanse Brabander.’ In: Literatuur 8 (1991) p. 30-38

J.H. Meter, 'De structuur van Bredero's "Spaanschen Brabander"' in: Stanislaus Predota, Studia neerlandica et germanica. Wratislaviae (1992), p. 239-257

R. van Stipriaan, 'Historische distantie in de Spaanschen Brabander.' in: Nederlandse letterkunde 2 (1997), p 103-127

E.K. Grootes, ‘Eergevoel in Bredero's Spaanschen Brabander.’ In: De zeventiende eeuw 19 (2003) p. 55-66

afbeeldingen

Gedrukte Kaft uit 1662 Klik hier

Scènefoto van de opvoering uit 1969, in de regie van Erik Vos Klik hier